رابرت ردفورد
اکثر ما با اصطلاح "جوان اول"های سینما آشنائیم: یعنی هنرپیشههای تازهنفسی که هرکدام دورهای درخشیده و گل کرده اند. معمولا صفات خاصی را هم به این چهرهها نسبت میدهیم: صفاتی که علاوه بر همخوانی با چهرهی آن بازیگر, متاثر از از نقشهاییست که ایفا کرده. مثلا یکی را یاغی و سرکش میدانیم, و یکی را بیخیال و لوده. طبعا گذر زمان و تغییرات ناگزیر, این هنرپیشهها را هم مناسب نقشهای جاافتادهتر میکند: و نقشهای جدید, صفات جدیدی هم به کاراکترشان میبخشد. خلاصه, یاغی جوان به پدرخواندهی سنگدل تبدیل میشود, و نوجوان احساساتی به والدی سختگیر! اما هنرپیشهای مثل رابرت ردفورد در آخرین فیلم و دوران پیریش با همان صفات و کاراکتری ظاهر میشود که در نخستین کارش: آرام, مهربان, لجباز و تنها.
رابرت ردفورد, از تباری اسکاتلندی, در سال 1936 به دنیا آمد. او که به گفتهی خودش بچه درسخوانی نبود, بیشتر از خارج از مدرسه و از ورزش و هنر الهام میگرفت. بدون اتمام تحصیلات, شغلهای مختلفی را تجربه کرد و مدتی را در اروپا گذراند. اما نهایتا به نیویورک برگشت و علاوه بر یادگیری نقاشی, در آکادمی هنرهای دراماتیک آن شهر هم دوره دید. ردفورد از سال 1959 به بازی در تئاتر و تلویزیون مشغول, و در سال 62 نامزد جایزه تلویزیونی امی شد. نخستین فیلم سینمائی او در سال 62, نخستین تجربهی کارگردانی فیلمساز جوانی هم بود که از آن پس همکاری درازمدتی را با هم آغاز کردند: فیلم جنگی "کابوس جنگ" War Hauntبه کارگردانی سیدنی پولاک. به دنبال این درخشش, ردفورد در چند فیلم معتبر دیگر نیز ظاهر شد: درام جذاب "تعقیب" Chase (1966)؛ کمدی خانوادگی "پابرهنه در پارک" (1967) Barefoot in Park؛ و وسترن کنائی و تلخ "بوچ کسیدی و ساندنس کید" (1969). اما دههی 70 میلادی دههی اوج ردفوردبود: جوان پاکباختهی "گتسبی بزرگ" Great Gatsby (1974)- مامور دولت قربانی سیا در "سه روز کندر" 3 days of Condor (1975)- و خبرنگار جسور جریان رسوایی واترگیت در "همه مردان رئیس جمهور" All the President’s men (1976)- و البته همراه بهترین فیلم او یعنی "نیش" Sting (1973): درامی با مضمون کلاهبرداری که یکی از 20 فیلم پرفروش تاریخ سینماست و او را نامزد دریافت اسکار کرد. دههی 80 دههای کمکار, اما شاهد موفقترین همکاری ردفورد و پولاک در فیلم "خارج از آفریقا" Out of Africa (1985) بود که نامزد دریافت 7 جایزه اسکار شد. از آخرین بازیهای ردفورد نیز میتوان به فیلم موفق تکنفره و بدون کلام "همه چیز از دست رفته" All is Lost اشاره کرد که حکایت مردی گمشده در دریاست.
ردفورد از آغاز دهه 80 بیشتر معطوف کارگردانی شد. نخستین تجربهاش یعنی فیلم "مردم عادی" Ordinary People (1980) نامزد اسکار بهترین کارگردانی شد؛ سپس و در پی علاقه به مضامین سیاسی, "هاوانا" Havana (1990) را ساخت؛ و در فیلم "رودی جاریست" A River Runs Through (1992) جواناول دیگری یعنی برد پیت را به سینما معرفی کرد.از دیگر کارگردانی/ نقشآفرینیهای موفق ردفورد نیز میتوان به درام تحسینشده "نجواگر اسب" (1998) Horse Whisperer؛ و آثار سیاسی "جاسوسبازی" Spy Game (2001) و "شیرها به جای برهها" Lions for Lambs (2007) اشاره کرد. او در بیش از 20 فیلم راوی متن بوده, و در سال 2002 اسکار افتخاری دستاورد یک عمر تلاش را ربوده است. ردفورد را پدرخوانده سینمای مستقل و فیلمهای کمبودجه میدانند چرا که با تاسیس جشنواره فیلمهای مستقل "ساندنس" به سال 1978, حمایتی قاطع از این نوع سینما کرده است. او که در مسائل زیستمحیطی و خیریه نیز فعال است, چندین مدرک افتخاری و مدالهای گوناگونی از کشورهای مختلف دریافت نموده.
